Op 21 november verscheen van Coen Wessel, algemeen secretaris van de Raad van Kerken, onderstaand opiniestuk in dagblad Trouw. In zeker 100 steden en dorpen in Nederland vindt overleg plaats tussen religieuze leiders. Moeilijke zaken worden daar bespreekbaar, ervaart hij.
In landen met een zwakke overheid is het een belangrijke taak van religieuze leiders om elkaar op te zoeken als er spanningen zijn. Het bewaart een broze maatschappelijke vrede. Het is tijd om ook in Nederland interreligieus overleg te bevorderen.
In Rotterdam bestaat al vele jaren een ‘Platform voor Levensbeschouwelijke en Religieuze organisaties’. Het is opgericht op initiatief van de toenmalige burgemeester, Aboutaleb. Na het geweld van 7 november hebben Rotterdamse christelijke, joodse, islamitische en andere organisaties een gezamenlijke verklaring gepubliceerd. Deze verklaring is, met een enkele wijziging, overgenomen door christelijke, joodse en islamitische leiders uit Amsterdam. ‘Wij beschermen elkaar’ is de heldere boodschap van de beide verklaringen. Er gaat kracht uit van zo’n verklaring. Het is een belangrijk signaal aan de achterban en aan de samenleving om met vertrouwen in elkaar en met vredeswil te leven.
Er is te weinig aandacht voor het belang van interreligieus overleg. Overheden denken dat ze er niets mee te maken hebben, want er is toch ‘scheiding van kerk en staat’? Binnen plaatselijke kerken wordt er te weinig geld en tijd aan besteed. Toch vindt er in zeker 100 steden en dorpen in Nederland overleg plaats tussen religieuze leiders.
Het is belangrijk dat zulke ontmoetingen geen incidenten zijn. Pas als je elkaar jarenlang ontmoet bouw je een vertrouwensband op. Dan lukt het om moeilijke zaken te bespreken zoals het Jihadistische terrorisme of de oorlog in Israël en Gaza. Je leert elkaars geloof een klein beetje van binnenuit begrijpen. Je zoekt elkaar direct op bij spanningen.
Deze meer reguliere overleggen zijn kwetsbaar. Vaak hangt het af van toevallige initiatieven die na een tijdje weer verzanden. Want je moet wel tijd en energie in de ontmoetingen steken. Het helpt als een burgemeester of welke overheidsdienaar dan ook religieuze leiders uitnodigt en het interreligieuze overleg faciliteert door een ambtenaar daar een aantal uur voor vrij te stellen.
Bij overheden bestaat een blinde vlek voor religieuze organisaties. Er heerst een verknipt begrip van wat de scheiding van kerk en staat betekent. Maar scheiding van kerk en staat betekent vooral dat de minister van Eredienst (minister van Justitie David van Weel) geen bisschoppen benoemt en niet de inhoud van mijn zondagse preek bepaalt. Gek veel meer is het niet. Overheidsdienaren zouden moeten beseffen hoeveel sociaal kapitaal er ook in Nederland zit in religieuze organisaties en hun onderlinge ontmoeting. Bevorder dat!
Coen Wessel
bron: Raad van Kerken Nederland
beeld: unsplash