De bijeenkomst werd georganiseerd door de PKN De Inham te Hoogland, de Johanneskerk te Amersfoort en de Raad van Kerken Amersfoort. Het doel van dit
samenzijn was het inspireren van kerken om concrete stappen te zetten op weg naar verduurzaming. Aan deze bijeenkomst namen ruim 40 mensen deel. Onder de aanwezigen waren leden van verschillende kerken uit Amersfoort, daarnaast was er iemand van de Doopsgezinde gemeente Drachten.
Na een woord van welkom werd de ochtend geopend door dagvoorzitter Huib Klamer (secretaris Raad van Kerken Amersfoort) met een inspiratiemoment rond het ‘Zonnelied’ van Franciscus.
Het inhoudelijke gedeelte van de ochtend (in totaal een uur) maakte een mooie beweging van macro (de grote vragen) naar micro (kleine realistische en behapbare stappen). Begonnen werd met een informatieve oriëntatie op wereldwijde vragen in verband met duurzaamheid en klimaatverandering. Vragen waar kerken, zekere door middel van hun Europese en wereldwijde samenwerkingsverbanden, al langere tijd bij betrokken zijn. De deskundige en heldere oriëntatie werd verzorgd door Marijke van Duijn, lid van de werkgroep Ecologische Duurzaamheid van de Raad van Kerken Nederland, lid van de klimaatwerkgroep Wereldraad van Kerken, betrokken bij het Europees Oecumenisch Milieunetwerk en betrokken bij de klimaatconferenties te Kopenhagen en Parijs.
Henk van der Honing, als vrijwilliger werkzaam bij de landelijke Groene Kerken Actie (van Kerk in Actie en Tear) gaf een kijkje in de keuken van de praktische en concrete stappen die plaatselijke kerken als Groene Kerke kunnen zetten op weg naar verduurzaming. Dat kunnen stappen zijn op het terrein van geloof en inspiratie (bijvoorbeeld liturgie en prediking), energie (bijvoorbeeld zonnepanelen), inkoop (bijvoorbeeld van drinken, eten en schoonmaakmiddelen), het omgaan met financiën (spaar je en beleg je met oog voor verduurzaming) en het formuleren van beleid. Het worden van een Groene Kerk is laagdrempelig. Je meldt je aan met een plan om een stap te zetten op weg naar vergroening. Het jaar daarop word je gevraagd naar de realisatie en naar plannen voor een volgende stap.
Tot slot gaven leden van de werkgroep ‘de Groene Inham’, Gees Hummel en Johan van Dalen, en een lid van de werkgroep ‘de Groene Johannes’, Johanneke Maris, een enthousiasmerende presentatie over hoe hun kerken als Groene Kerken stappen hebben gezet op weg van verduurzaming. Ik ga even wat uitvoeriger in op de Inham. Deze kerk heeft in 2014 het pad op weg naar vergroening bewust ingeslagen. Bewust, want men deed al een aantal dingen zoals het scheiden van afval (plastic, papier, GFT..), gebruik van fair trade koffie/thee en biologische avondmaalswijn en verkoop van Wereldwinkelproducten. In de Inham is men gestart met bezinning, het bevragen van gemeenteleden en zich te informeren bij andere kerken. Zo heeft men een bezoek gebracht aan de ‘Groene’ Paaskerk te Baarn en de Landelijke Groene Kerkendagen. In de afgelopen jaren zijn een aantal stappen gezet. Zo heeft men achter de kerk een moestuin gerealiseerd, waarvan de opbrengst bestemd is voor de voedselbank en zijn zonnepanelen geplaatst op het bijgebouw.
Na een discussie in groepjes werd de themaochtend na een duurzame lunch afgerond met een panelgesprek.
Ik stip even een paar onderwerpen aan. Een tweetal vragen werd de Groene Kerken Actie meegegeven. Er bestaat onduidelijkheid rond het mogen plaatsen van zonnepanelen op monumentale kerkgebouwen. Hoe zit dat nu precies? Een tweede vraag betrof de teruggave van energiebelasting aan kerken en of dat niet
contraproductief werkt? Het remt immers investeringsbereidheid van kerken af met het oog op verduurzaming van energiegebruik. Tot slot is aardig om aan te stippen dat men zich afvraagt hoe kerken hun streven naar verduurzaming goed zichtbaar kunnen maken in hun omgeving. De een wijst daarbij op het aanspreken van je verantwoordelijkheid, een ander wijst op het laten zien van wat je doet en waarom je het doet, zoals vandaag
met deze themaochtend.
verslag: Trinus Hoekstra (t.hoekstra@pkn.nl)
Trinus Hoekstra, werkzaam bij Kerk in Actie, is sinds begin dit jaar betrokken bij de landelijke Groene Kerken Actie. Trinus richt zich met name op regio-bijeenkomsten. Op basis van de themaochtend te Amersfoort werkt hij aan een format en een checklist voor dergelijke bijeenkomsten.